Autor: admin

Hoxe, tras a súa recente restauración, quedou instalado o cadro de San Francisco de Borja no seu lugar, no retablo dos Reis Meigos, na parte superior. Como lembraremos este cadro está datado en 1666 e é de autor anónimo. O seu estado de deterioración era moi grande como pode verse na nosa entrada do día 27 de marzo pasado onde publicabamos unha comparativa do antes e despois da restauración. A restauración foi levada acabo polo P. Javier Agudo, escolapio e na actualidade xerente da Fundación CNSdlA.

Que podamos gozar desta obra, que nos remite precisamente aos inicios da Fundación do Colexio do Cardeal e ao terceiro P. Xeneral da Compañía Francisco de Borja familiar por via materna do Cardeal Rodrigo de Castro.

Naceu na localidade Samos o 17 de febreiro de 1804, no pazo de Lusío, no seo dunha familia acomodada. Comezou os estudos na súa propia casa e continuounos nos xesuítas de Monforte de Lemos. En 1820 ingresou na Universidade de Valladolid, estudando Dereito e ao mesmo tempo, Matemáticas e Ciencias Experimentais.

Obtivo os graos de bacharel en Leis e Filosofía e posteriormente a licenciatura e o doutoramento en Leis. Obtivo por oposición unha cátedra de Física Experimental e Química en 1826. Posteriormente viaxou a completar a súa formación matemática e física a París (1829), ingresando na Escola Central de Artes e Manufacturas de París onde foi nomeado auxiliar da cátedra de Física. Volveu no verán do 1832 e instalouse en Madrid, onde tiña familia (José María Queipo de Chairo e Ruiz de Saravia, VII conde de Toreno, era o seu tío). En 1833 foi destinado a Cuba como Fiscal de Facenda, onde permaneceu ata 1846, ano en que volveu a Madrid.

Deputado en Cortes, dedícase á política os vinte anos seguintes, no campo monárquico lealista, ocupando cargos como a Dirección xeral do Ministerio do Ultramar,3 ou Subsecretario da Gobernación. Abandonou a vida política cando Isabel II saíu de España, derrocada en 1868, dedicándose entón en exclusiva ao traballo e á produción intelectual publicando diversos traballos que comezara na súa anterior etapa.

Foi membro da Real Academia da Historia, Correspondente do Instituto de Francia, Presidente da comisión do Mapa Xeolóxico de España, Comisario Rexio do Observatorio Astronómico de Madrid4 e membro da Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas e Naturais. Morreu en Madrid o 11 de marzo de 1893

Na Voz de Galicia de 26/05/2017 dáse conta dun par de terremotos ocorridos en 1604, en plena construción do Colexio. O documento que dá fe dos devanditos sucesos é unha nota nun dos libros parroquiais da Regoa no que se asentaron bautismos, matrimonios e enterros entre 1580 e 1621. O texto da nota di: “«Ao postero de maio de mil e seiscentos quatro ás sete da mañá temblo o mundo, este mesmo ano o día entorjo (probablemente por antruejo ou entroido) tamén temblo o mundo e fuximos o primeiro que non do postero deus o proveia »

Co que o primeiro terremoto e principal sería entre o 7 e o 9 de marzo, probablemente o 7 e o segundo o 31 de maio-. Destes terremotos non se cita nada na nosa documentación.

No estudo que se fai de Monforte Por Rosa Mª Guntiñás, partindo dos datos do Catastro do Marqués da Enseada, feito a mediados do século XVIII atopamos numerosos datos que nos ponen en pista de como funcionaba entón noso Colexio. Así lemos:

“D. Rodrigo vai nomear, pois, herdeiro universal ao Colexio no seu testamento, feito pola súa propia man en 1598, pero colocándoo baixo o padroado dos condes de Lemos e sinalándolle aos relixiosos unha renda de 2.000 ducados anuais para o seu sustento, doándolles solar, horta, prata e reliquias e ratificando a creación nel dunha escola para a mocidade galega baixo a dirección da Compañía de Jesús polo que a Relación de 1741 especifica que, a maiores do Claustro principal, había “outro patio de escolas” que eran en total catro de Gramática, unha de Filosofía, dúas de Teoloxía escolástica e moral “con outra peza para nenos de ler e escribir”. “

Vemos así que os estudos que se impartían estaban máis preto de ser estudos universitarios que de educación primaria.

A estas datas do mes de marzo, está pronto a rematarse a restauración do cadro de San francisco de Borja, oleo sobre lenzo, de autor anónimo, datado en 1666 e do que xa demos noticia nunha entrada con data do 27 de xaneiro desta mesma páxina. A pesar de non estar acabada dita restauración xa podemos percibir os cambios que a restauración obrou sobre este lenzo, esperemos dándolle outros 353 anos de vida máis.

Se queres colaborar cos gastos desta restauración DOA

Nun artigo titulado Cervantes e os Jesuítas, o P. José Martínez-Escaleira SJ escribía:

“Lembremos por fin que Cervantes dedicou as súas Novelas Exemplares ao «gran conde de Lemos», o seu verdadeiro mecenas, ao que tamén dedicará as Oito comedias e oito entremeses (1615), a segunda parte do Quixote (1615) e Os traballos de Persiles e Sigismunda, catro días antes de morrer. Como sabemos, D. Pedro de Castro fora, xunto cos seus dous irmáns, alumno do colexio de Monforte, fundado polo seu tio-avó, o arcebispo de Sevilla e cardeal”.

Foi fillo de Fernando Ruiz de Castro Andrade e Portugal, VI Conde de Lemos e III Marqués de Sarria, e da súa muller Catalina de Lúa Sandoval e Vermellas, filla dos Marqueses de Denia, Francisco de Sandoval e Vermellas e Isabel de Borja e Castro. Coñecido habitualmente como «O Gran Conde de Lemos», foi Presidente do Consello de Indias, Vicerrei de Nápoles, Presidente do Consello Supremo de Italia —segundo o conde de Gondomar o cargo “maior e máis útil que daba o Rey en Europa”—, comendador da Orde de Alcántara, e famoso estadista e diplomático español. Tamén foi embaixador extraordinario en Roma e Alguacil Maior do Reino de Galicia.

Observamos que o edificio do Colexio do Cardeal ou de Nª Sª da Antiga, é denominado de varias formas, a maior parte incorrectas. Non hai máis que navegar por internet e veremos que nos denominan como MOSTEIRO ou CONVENTO, ás veces COLEXIATA… Todas esas formas son incorrectas.

• Un MOSTEIRO é o edificio onde viven os membros das Ordes monásticas: formadas por monxes ou monxas quen vive e traballan no mosteiro son de clausura e están ligados ao mosteiro para sempre, entre estas Ordenes podemos citar a Benedictinos, Cistercienses, Trapenses, Clarisas….

• Un CONVENTO é a casa das Ordes mendicantes, habitada por frades ou irmás quen ten participación activa no apostolado e viven das esmolas. Entre eles están os Franciscanos, Dominicos, Agostiños e algunhas das súas ramas femininas.

• Unha CASA é onde viven os Clérigos Regulares en comunidades formadas por sacerdotes que viven baixo unha regra -de aí a denominación de regulares-, con votos solemnes, e teñen un apostolado máis activo e concreto. Neste caso están Jesuítas e Escolapios, as dúas ordes que viviron e traballaron en Nª Señora da Antiga.

O Colexio Nª Sª da Antiga fundouse, desde o primeiro momento en 1593, como un COLEXIO, cunha casa de relixiosos que o atendían. O esencial é o Colexio e por tanto a denominación adecuada é a de COLEXIO. Sendo ademais un dos colexios máis antigos de Galicia e probablemente o máis antigo funcionando na actividade para a que se creou. Nunca foi mosteiro nin convento.

Denominemos pois ao noso edificio ou ben como COLEXIO DO CARDEAL, denominación popular, pero válida, ou co seu nome oficial COLEXIO DA NOSA SEÑORA DA ANTIGA. Nunca convento nin mosteiro.

Para completar o proxecto da nosa WEB e para difundir mellor os nosos propósitos e o noso patrimonio cultural, comezamos coa tradución do texto en inglés. Os textos e as ligazóns seguen sendo provisionales, pero esperamos que sexan definitivos en breve. Con isto pretendemos dar visibilidade á nosa páxina en moitos dos países onde hai Monfortinos, Escolapios e amigos do Colexio do Cardeal.

Unha das curiosidades que xurdiron coa limpeza do retablo da nosa igrexa foi a aparición dunha firma, realizada en tinta sobre a madeira, a uns 5 metros de altura nun dos laterais do retablo, concretamente o dereito. A primeira ollada é imposible ver dita firma.

A dúbida que xurdiu foi se dita firma sería ou non de D. Francisco de Moure. Unha vez analizadas ambas as firmas, a do retablo e outra dun documento asinado por Moure, hai que concluír que non, que non é de D. Francisco de Moure, quedando o misterio aberto sobre quen puido asinar ese taboleiro, que debeu ser asinado con tinta e pluma, no taller e en posición horizontal, non en vertical como se atopa agora….

Para ilustrar a curiosidade de quen lea isto achegamos foto de ambas as firmas

A Fundación CNSdlA está a emprender a tradución da súa páxina WEB ao galego, en colaboración co Departamento de Linguas do Colexio Calasanz PP. Escolapios da Coruña e cun grupo de alumnos voluntarios do devandito centro. Aos poucos iremos dispoñendo de toda a información en galego, entradas informativas, páxinas, excepto os documentos que se manterán na súa lingua orixinal.