UNIDADE DE MEDIDA EMPREGADA na construción do colexio (datos tomados do estudo de Manuel Ángel Feal Antelo ). Freire Tellado investigou previamente a unidade de medida no colexio. Comparando as medidas descritas nos documentos históricos coas tomadas no edificio, obtéñense 3 posibles valores para o pé:
a) 281,27 mm
b) 296,06 mm e
c) 282,222 mm.
Ao final, baseándose noutras comprobacións acabouse escollendo o seguinte valor de pé empregado na construción do colexio do Cardeal.
Unidades Colexio
pé… : 28.22 cm
vara: 84.66 cm
Este estudo debe tomarse con cautela, xa que os distintos mestres de cantería que tiveron éxito no traballo poden utilizar diferentes medidas. Aínda así, a unidade demostrou ser consistente en estudos posteriores. Existen algunhas coincidencias coas regras dadas por Palladio, Simón García e Fontana. No libro de Andrea Palladio I Quattro Libri dell’ Architettura (1570) inclúe as descricións e debuxos de varios antigas cúpulas. Dedúcese que Fontana a partir dos debuxos de Palladio estableceu unha regra de 1/9 para o espesor nos arranques.
A cúpula do Colexio coincide con dous das normas de Palladio. A primeira coincidencia é do grosor dos arranques. No Colexio, a luz máxima é de 36 m e o radio exterior 44 m. A diferenza entre os radios correspondentes é de 4 pés, o que significa 1 / 9 do tramo.
O pé de hoxe: Se nos movemos pola información que hoxe se dá sobre o tamaño da unidade pé, atopámonos esta definición “O pé é unha unidade de lonxitude de orixe artificial, baseada no pé humano, xa utilizada polas civilizacións antigas.”
Para medir a lonxitude, en case todo o mundo utilízase o metro, excepto en países anglosaxóns como Estados Unidos, Canadá e Reino Unido, que se adoita utilizar o pé. A excepción é en aeronáutica, en que a altura se segue medindo en miles de pés en case todos os países. A equivalencia a metros é a seguinte:
1 pé actual = 30,48 centímetros = 0,3048 metros
1 metro = 3,2808 pés
O pé romano, ou pes, equivalía, como media, a 29,57 cm; o pé carolingio, anteriormente denominado pé drusiano ou drúsico — pes drusianus—, equivalía a nove oitavos do romano, isto é, aproximadamente 33,26 cm; e o pé castelán equivalía a 27,8635 cm.